Historicus Edwin Ruis over monument Leger & Vloot

Monument Leger en Vloot is terug op Scheveningen. Het nationale gedenkteken voor de Eerste Wereldoorlog is weggehaald en opgeslagen rondom de bouw van Legoland. Na zeven jaar is het monument uit het depot gehaald en in delen teruggeplaatst op de boulevard.

“Dit monument is voor de Eerste Wereldoorlog wat het Nationaal Monument op de Dam voor de Tweede Wereldoorlog is,” begint historicus Edwin Ruis. “Het herdenkt de circa 400.000 veelal dienstplichtige militairen die in de jaren 1914 t/m 1918 werden gemobiliseerd. Landmacht en marine moesten bijna vierenhalf jaar paraat staan om Nederland te verdedigen als het zou worden aangevallen door een van de strijdende kampen. In die tijd gold de dienstplicht alleen voor mannen. En daar waren er in Nederland 3 miljoen van. Dus meer dan 10% van de mannelijke bevolking moest voor minimaal 2 jaar onder de wapenen en dan vooral de jongeren natuurlijk. Dat heeft een enorme impact gehad op hun leven.”

Leger en Vloot is in 1921 ceremonieel onthuld door koningin Wilhelmina. Het krijgt nu ruim 100 jaar na de onthulling een nieuwe prominente plek op de boulevard, naast een brede trap pal voor het Kurhaus. De komende maanden wordt het monument weer opgebouwd. De gehele renovatie van de boulevard is in het voorjaar van 2026 klaar.

Ruis is blij met de nieuwe locatie van het monument: “Het stond iets ten zuiden van het Kurhaus bij een trap naar het Gevers Deynootplein, een beetje weggestopt. Maar het komt nu op een veel prominentere plek terug en dat is fantastisch. Het is ook belangrijk voor Scheveningen. Het monument herdenkt ook de slachtoffers die in de oorlog vielen. Militairen kwamen om bij ongelukken, burgers in de grensstreek werden soms slachtoffer van vergisbombardementen, zeelieden verdronken als hun schip werd getorpedeerd of op een zeemijn voer. Van alle plekken in Nederland heeft vooral Scheveningen te lijden gehad. Zo’n 300 vissers lieten het leven op zee door zeemijnen en gerichte agressie van de Duitse of Britse marine. Daarom werd dit monument hier neergezet.”

Edwin Ruis is historicus en gespecialiseerd in de Eerste Wereldoorlog. Ruis schreef onder andere een boek over de rol van Rotterdam als het grootste spionagecentrum van die oorlog. Daarnaast is Ruis bestuurslid van het Studiecentrum Eerste Wereldoorlog. Het Studiecentrum heeft als doel kennis van de Eerste Wereldoorlog in Nederland te vergroten.